شیوۀ خواندن نماز استغاثه به امام زمان چیست و دعای استغاثه کدام است؟
یکی از وظایف شیعیان نسبت به امام عصر خود، توجه به حضور ایشان و استمدادطلبی از آن مظهر تام خدا بر روی زمین است. این توجه و استعانت در دوران ما که دوران غیبت کبری می‌باشد، مانند شاه‌کلیدی است که اگر اهل طلب و مدد باشیم، به راحتی در دسترس قرار گرفته تا تمام مشکلات و فراتر از آن موانع ظهور را یکی پس از دیگری برطرف کند. نماز استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) مانند یک موتور محرک تأثیر به‌سزایی در منجی‌خواهی و امام‌خواهی شیعیان به صورت جمعی دارد و می‌توان این نماز را مصداق عبادتی دانست که اگرچه انجام آن مستحب است ولی به واجبی منتهی می‌شود که سرآغاز همهٔ عبادت‌ها و نیایش‌هاست.
در حقیقت نماز استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) قیام در برابر طاغوتهای درون و قعود در برابر ولی امر عادل است. در شداید، اهوال، بلایا و زمانی‌که فتنه‌ها در گرماگرم زندگی‌مان جا خوش می‌کنند، تنها امید و ما به قدرتی مافوق بشری است. قدرتی که به پشتوانهٔ آن قلعه‌ها و حصارهای قلب از تمام آنچه غیر خداست، پاک می‌شود و قلب خاضعانه و خاشعانه سر به سجدهٔ توحيد می‌گذارد، اما این نماز حیات‌بخش آداب و مقدماتی دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
بهترین زمان برای خواندن نماز استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)
ارتباط با خدا مشروط به زمان و مکان خاصی نیست و آنچه در ارتباط با خدا مهم است، این است که دعا و نیایش از صمیم قلب بوده و همراه با اخلاص کامل و احساس نیاز شخص به درگاه خداوند باشد؛ با این وجود، فضیلت و عظمت برخی زمان‌ها و مکان‌ها به گونه‌ای است که دعا و درخواست در آن محدوده‌های زمانی و مکانی، بیشتر در معرض اجابت خواهد بود. ما نیز تاکنون روایات و احادیث بی‌شماری در خصوص روزهای جمعه و غروب‌های بی‌قرار آن خوانده و شنیده‌ایم. روزی که متعلق به آخرین حجت خدا بر روی زمین است و اگر طالب حضور این امانت بزرگ و وعدهٔ تخلف ناپذیر الهی باشیم؛ باید در همین روز دست یاری به سویش دراز کنیم. در دعاها و زیارات روز جمعه نیز توجه خاصی به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) شده که حکایت از خاستگاه روز جمعه برای استعانت و استمداد دارد. روزهای جمعه و در پی آن غروب جمعه لحظهٔ باز شدن درهای آسمان و استجابت دعاست و بهترین زمان برای خواندن نماز استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) عصر جمعه و در مکانی بدون سقف می‌باشد. هرچند تمام لحظات یک منتظر واقعی می‌بایست معطوف و مشغول به امام زمان خود باشد.
آداب نماز استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)
طریقه خواندن نماز استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) به این ترتیب است که با نیت استمداد و استعانت از امام عصر (ارواحنافداه) دو رکعت نماز به جا می‌آوریم. در بعضی از منابع دینی گفته شده است که بهتر است در رکعت اول پس از حمد سوره فتح و در دومین رکعت پس از حمد سوره نصر قرائت شود. همچنین توصیه به انجام غسل پیش از خواندن این نماز شده است؛ پس از پایان نماز نیز رو به قبله ایستاده و دعای استغاثه به حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) با عبارت «سَلامُ اللهِ الکامِلُ التّامُّ الشّامِلُ العامُّ…» قرائت می‌شود[1] که در پایان همین مقاله در دسترس است.
مضامین این دعا با سلامی کامل و همه‌جانبه بر آخرین حجت خدا شروع می‌شود، حجتی که باقیمانده عترت است و پاک‌کننده زمین از ظلم و ستم. در فرازهای این دعای زیبا به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و یکایک فرزندانشان سلام می‌دهیم و نیز گواهی می‌دهیم که حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) پیشوای راه‌یافته در گفتار و کردار هستند و زمان ظهور ایشان را نزدیک می‌بینیم. دعا آرام آرام به سوی مخاطب خود دست نیاز بلند میکند و امام را شفیعی می‌داند که متوجه حاجات ماست. نغمات آهنگ این استغاثه تمام معیارهای امام‌خواهی و منجی‌خواهی را از زبان قلب به گوش حجت خدا می‌رساند و در پایان با توسل به مقام محمود و پسندیدهٔ امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) نزد خداوند باریتعالی طلب خیر و استعانت از ایشان دارد.
فواید نماز استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)
امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) فرموده‌اند:«در هنگام بلایا به ما پناه آورید.» در حقیقت به واسطه امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) است که بلاها از شیعیان دور می‌شود و به همین دلیل ضرورت استغاثه به ایشان بسیار سفارش شده است. معجزه نماز استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) دو جنبه دارد: اول باتوجه به آنکه نماز فرصتی‌ست برای یاد و ذکر خداوند، در قلب آرامش و تسکین ایجاد میکند. و پس از آن توسل به امام حی که واسطهٔ تمام فیوضات الهی است، اثر معجزه‌آسایی در استجابت دعاهایمان دارد.
همچنین در مورد فواید و معجزات این نماز می‌توان به تأثیر آن در رفع چشم زخم، بخشش گناهان و دفع شر اشاره کرد. این نماز دارای سند معتبر است، از جمله که در دانشنامه حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) از آن تحت عنوان نمازهای معتبر یاد شده است و دیگر علمای بزرگ دینی از جمله سید بن طاووس، علامه مجلسی، شیخ عباس قمی، شیخ محمود عراقی، محدث نوری و علامه نهاوندی نیز خواندن نماز استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) را سفارش کرده‌اند.
سخن آخر اینکه از مهمترین شرایط برآورده شدن حاجت با نماز استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) باور قلبی و درک حضور ایشان در بین ماست. اين حالت عجز، انكسار، خضوع، خشوع، انابه و استغاثه باعث جلب رحمت و مدد حق می‌شود و انسانى كه با انابه و استغاثه متصل به عنايت حق شود؛ در حقيقت در حصن حصين مولایش قرار گرفته و از آنجا که ایشان نمایندهٔ خداوند متعال در عالم وجود هستند، توسل و استمداد به چنین پیشوایی راه‌حل مشکلات و دغدغه‌های ما خواهد بود.
متن کامل دعای استغاثه به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)
سَلامُ اللّٰهِ الْكامِلُ التَّامُّ الشَّامِلُ الْعامُّ وَ صَلَواتُهُ الدَّائِمَةُ و َبَرَكاتُهُ الْقائِمَةُ التَّامَّةُ عَلىٰ حُجَّةِ اللّٰهِ وَ وَلِيِّهِ فِى أَرْضِهِ وَبِلادِهِ، وَ خَلِيفَتِهِ عَلىٰ خَلْقِهِ وَعِبادِهِ، وَسُلالَةِ النُّبُوَّةِ وَبَقِيَّةِ الْعِتْرَةِ وَالصَّفْوَةِ، صاحِبِ الزَّمانِ وَ مُظْهِرِ الْإِيمانِ، وَمُلَقِّنِ أَحْكامِ الْقُرْآنِ وَ مُطَهِّرِ الْأَرْضِ وَ ناشِرِ الْعَدْلِ فِى الطُّولِ وَالْعَرْضِ، وَ الْحُجَّةِ الْقائِمِ الْمَهْدِيِّ، الْإِمامِ الْمُنْتَظَرِ الْمَرْضِيِّ، وَابْنِ الْأَئِمَّةِ الطَّاهِرِينَ، الْوَصِيِّ ابْنِ الْأَوْصِياءِ الْمَرْضِيِّينَ الْهادِي الْمَعْصُومِ ابْنِ الْأَئِمَّةِ الْهُداةِ الْمَعْصُومِينَ. السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مُعِزَّ الْمُؤْمِنِينَ الْمُسْتَضْعَفِينَ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مُذِلَّ الْكافِرِينَ الْمُتَكَبِّرِينَ الظَّالِمِينَ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مَوْلاىَ يَا صاحِبَ الزَّمانِ؛ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ سَيِّدَةِ نِساءِ الْعالَمِينَ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ الْأَئِمَّةِ الْحُجَجِ الْمَعْصُومِينَ وَالْإِمامِ عَلَى الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مَوْلاىَ سَلامَ مُخْلِصٍ لَكَ فِى الْوَلايَةِ، أَشْهَدُ أَنَّكَ الْإِمامُ الْمَهْدِىُّ قَوْلاً وَفِعْلاً، وَأَنْتَ الَّذِى تَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَعَدْلاً بَعْدَ ما مُلِئَتْ ظُلْماً وَجَوْراً فَعَجَّلَ اللّٰهُ فَرَجَكَ، وَسَهَّلَ مَخْرَجَكَ وَ قَرَّبَ زَمانَكَ وَ كَثَّرَ أَنْصارَكَ وَأَعْوانَكَ وَ أَنْجَزَ لَكَ ما وَعَدَكَ، فَهُوَ أَصْدَقُ الْقائِلِينَ وَ ﴿نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوٰارِثِينَ﴾، يَا مَوْلاىَ يَا صاحِبَ الزَّمانِ؛ يَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ، حاجَتِى كَذا وَكَذا ( به جای کذا وَ کذا، حاجَتی ظُهورُک) فَاشْفَعْ لِى فِى نَجاحِها، فَقَدْ تَوَجَّهْتُ إِلَيْكَ بِحاجَتِى لِعِلْمِى أَنَّ لَكَ عِنْدَ اللّٰهِ شَفاعَةً مَقْبُولَةً وَ مَقاماً مَحْمُوداً، فَبِحَقِّ مَنِ اخْتَصَّكُمْ بِأَمْرِهِ وَ ارْتَضاكُمْ لِسِرِّهِ وَ بِالشَّأْنِ الَّذِى لَكُمْ عِنْدَاللّٰهِ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُ، سَلِ اللّٰهَ تَعالىٰ فِى نُجْحِ طَلِبَتِى وَ إِجابَةِ دَعْوَتِى وَ كَشْفِ كُرْبَتِى.
سلام کامل، همه‌جانبه و فراگیر خدا و درود پیوسته و برکات تام و تمامش بر حجت خدا و ولی او در زمین و تمامی سرزمین‌ها و جانشین او بر همه خلق و بندگان پاک خدا.
آنکه از نسل نبوت و باقیمانده عترت و از برگزیدگان است؛ حضرت صاحب زمان و آشکار کننده ایمان و تدریس‌کننده احکام قرآن و پاک کننده زمین و گستراننده عدالت در درازا و پهنای زمین و حجت پایدار، مهدی آن امام مورد انتظار، پسندیده و فرزند امامان پاک، وصی و فرزند جانشینان پسندیده، رهبر معصوم و فرزند پیشوایان راهبر معصوم.
سلام بر توای عزت‌بخش اهل ایمان و همه آنان‌که ناتوانشان شمردند، سلام بر تو ای خوارکننده کافران گردنکش و ستمکار، سلام بر تو ای سرورم ای صاحب الزمان، سلام بر تو ای فرزند رسول خدا، سلام بر تو ای فرزند اميرالمؤمنين، سلام بر تو ای فرزند فاطمه زهرا سرور بانوان جهانیان، سلام بر تو ای فرزند امامان،
آن حجّت‌های معصوم و ای پیشوای همه خلایق، سلام بر تو ای سرورم، سلامی با کمال خلوص به تو در ولایت و پیروی.
گواهی می‌دهم که همانا تو امام راه‌یافته در گفتار و کرداری و تویی آنکه زمین را با عدل و داد پر خواهی کرد، پس از آنکه از ستم و جور پر شد.
پس خدا در گشایش کارت شتاب ورزد و آمدنت را آسان نماید و زمانت را نزدیک فرماید و بر یاران و یاورانت بیفزاید و به آنچه به تو وعده فرموده درباره‌ات وفا کند که خدا راست‌گوترین گویندگان است که در قرآن فرموده:«ما می خواستیم به آنان که در آن سرزمین به زبونی و درماندگی سوقشان دادند، نعمت عطا کنیم و آنان را پیشوایان و وارثان گردانیم»
ای سرورم ای صاحب الزمان، ای فرزند رسول خدا، حاجت من این و آن است (ظهور شما)، در برآورده شدن حاجاتم نزد خدا واسطه شو و شفاعتم کن.
که من با حاجاتم به‌سوی تو روی آوردم، چون می‌دانم شفاعت تو نزد خدا پذیرفته می‌شود و مقام تو در بارگاهش بس ستوده است، پس به حق آنکه شما را به امر خویش اختصاص و برای بیان اسرارش برگزید و به حق جایگاهی که شما در پیشگاه خدا دارید که تنها بین شما و اوست، برآوردن خواهشم و اجابت دعایم و برطرف شدن اندوهم را از خدا بخواه.
اگر شما هم تجربه و نظری از خواندن این نماز برای حاجت روایی دارید می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
[1] مفاتیح الجنان، دعای استغاثه به امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف)
در صورتی که تمایل دارید محتوای ارائه شده در این مقاله را در کلام سایر اساتید و بزرگان حوزهٔ معارف مهدوی مشاهده و مطالعه نمایید؛ می‌توانید از طریق کلیک کردن روی بخش‌های مختلف فرم زیر، به منابع هم‌ارز با قسمت‌های مختلف مقاله، دسترسی داشته باشید.
